چرخه رنگ ایتن، یک دایره رنگی است که 12 رنگ با ترتیب و آرایش خاصی در کنار هم قرار گرفتهاند. این چرخه به بررسی ارتباط و تاثیرگذاری رنگ ها با یکدیگر میپردازد. همین موضوع باعث شده که از این دایره رنگی در بسیاری از کسب و کارها از جمله طراحی سایت، برند سازی، دکوراسیون داخلی، لوازم آرایشی، تجهیزات پزشکی، انیمیشن سازی و … بکار گرفته شود.
همانطور که میدانید رنگ ها، نقش و تاثیر بسیار بزرگی در زندگی انسان دارند. براساس علم روانشناسی، هر رنگ دارای مفهوم و احساسات خاصی است که از آنها برای پروسه های درمانی و تعادل بر انگیزی استفاده میشود. زندگی انسان مملوء از رنگ های گوناگون با تناژهای مختلف میباشد که بدون آنکه چندان به آن توجه کنیم، هرکدام احساسات مختلفی را در ما ایجاد میکننند.
به عنوان مثال رنگ های سر باعث ایجاد احساس آرامش و رنگ های گرم موجب بروز هیجان در فرد میشوند. آشنایی با تاثیرات رنگ ها و چگونگی قرار دادن آنها در کنار هم باعث میشود بتوانیم برای کارها و مکان های مختلف از رنگی مناسب استفاده کنیم تا احساس بهتری را هم برای خود و هم سایرین منتقل نماید.
دایره ایتن باعث شد تا بتوانیم انتخاب درستتری در رابطه با رنگ ها داشته باشیم. این موضوع اهمیت بسیار زیادی در هنرهای بصری از جمله عکاسی و طراحی لباس دارد. بر همین اساس اگر قصد دارید در این حرفه ها فعالیت کنید و آثار زیبایی و جذابی را به ثبت برسانید لازم است با رنگ شناسی ایتن آشنا باشید.
ابداء چرخه ایتن
فردی که چرخه رنگ ایتن را اختراع کرد فردی به همین نام، یوهانس ایتن بود. یوهانس در سال 1888 در کشور سویس متولد شد. ام در زمینه های طراحی و نقاشی، دبیری، نظریه پردازی و نویسندگی فعالیت داشت. اولین تفکری که در آخر موجب به پیدایش دایره ایتن شد در سال 1919 صورت گرفت.
در آن سال، ایتن به بررسی کنتراست و تضاد رنگ ها و و چگونگی تئوری و اصول آنها فعالیت داشت. مطالعات گسترده ایتن در زمینه رنگ ها باعث شد که در نهایت در سال 1976، توانست پالتی از رنگ ها را ابداع کند. این رنگ ها در گروه های متفاوت قرار داشته و احساسات مختلفی را به وجود میآورد.
دایره رنگ ایتن
چرخه رنگ ایتن از سه گروه رنگ تشکیل شده است که عبارتند از: رنگ های اصلی، رنگ های ثانویه و رنگ های مکمل. به طور کلی 12 رنگ در این چرخه وجود دارد که با ترتیب خاصی در دور چرخه قرار میگیرند. به طوری که میان یک رنگ اصلی و ثانویه، یک رنگ مکمل قرار میگیرد.
رنگ های اصلی:
رنگ های اصلی یا اولیه دایره ایتن، سه رنگ هستند که شامل زرد، قرمز و آبی میباشند. به این دلیل به آنها اصلی گفته میشود زیرا این رنگ ها از ترکیب هیچ رنگ دیگری به وجود نمیآیند اما از ترکیب این سه رنگ، رنگ های زیادی را ایجاد مینماید. ترکیب هر سه رنگ اصلی، رنگ مشکی حاصل میگردد.
رنگ های ثانویه:
رنگ های درجه دو که شامل سه رنگ نیز میباشند از ترکیب دو به دوی رنگ های اصلی به مقدار مساوی با یکدیگر ایجاد میشود. در چرخه رنگ ها بنفش، سبز، نارنجی جز رنگ های ثانویه محسوب میشود. و جایگاه این رنگ ها در چرخه رنگ بین ۲ رنگ اصلی است.
- زرد + قرمز = نارنجی
- قرمز + آبی = بنفش
- آبی + زرد = سبز
رنگ های ترکیبی:
این رنگ ها که مجموعاً شش عدد میباشند از ترکیب رنگ های اصلی با رنگ های ثانویه حاصل میگردند. در دایره ایتن، جایگاه رنگ ترکیبی موردنظر میان ۲ رنگ تشکیل دهندهی آن است. نکتهای که باید به آن توجه کنیم این است که در مخلوط کردن رنگ ها باید نسبت آنها نیز رعایت شود تا به رنگ دلخواه و موردنظر خود برسیم. رنگ های ترکیبی شامل:
- زرد + بنفش = ارغوانی
- قرمز + نارنجی = آجری
- آبی + بنفش = نیلی
- آبی + سبز = آبی فیروزهای
- زرد + سبز = سبز چمنی
- زرد + نارنجی = کهربایی
رنگ های مکمل دایره ایتن
رمز و رازهای چرخه ایتن تنها به وجود رنگ های اصلی، ثانویه و ترکیبی ختم نمیشود. از جمله ارتباطات مهم رنگ ها میتوان به مکمل بودن اشاره کرد. رنگ های مکمل، رنگ هایی هستند که به نوعی همدیگر را کاملتر کرده و باعث افزایش درخشش یکدیگر میشوند. همچنین مکمل بودن نوعی کنتراست یا تضاد نیز میان دو رنگ محسوب میشود.
در دایره ایتن، هر یک از رنگ های ثانویه، مکمل رنگ های اولیهِ موجود در روبروی خود هستند. به عنوان مثال، رنگ قرمز که رنگ اصلی است، مکمل رنگ سبز است که این رنگ جز رنگ های ثانویه است.
رنگ های آبی و نارنجی هم جز رنگ های مکملی هستند که طرفدارن زیادی در طراحی لباس دارند. در پکیج کامل و جامع آموزش طراحی لباس به طور کامل و جامع درباره این چرخه و تاثیرات آن در استایل توضیح داده شده است. همچنین از ترکیب رنگ های اولیه و رنگ های ثانویه، رنگ خاکستری به دست میآید که رنگی خنثی است.
رنگ های سرد و گرم
اگر در چرخه ایتن، قطری از رنگ زرد به سمت رنگ بنفش رسم کنیم، دایره به دو قسمت تقسیم میشود. قسمتی که در آن رنگ های قرمز، صورتی، زرد، طلایی و نارنجی وجود دارد، اصطلاحاً رنگ های گرم گفته میشود و سمتی که رنگ های آبی، سبز، فیروزه ای و نقره ای حضور دارند، رنگ های سرد نامیده میشوند.
سردی و گرمی رنگ ها از منظر روانشناسی بسیار مهم است. به طور کلی رنگ های سرد دارای خاصیت آرامش بخشی هستند و رنگ های گرم نیز نشان دهنده احساسات مختلف از خوش بینی محض گرفته تا خشونت شدید هستند. رنگهای گرم قادر به ایجاد حالات روحی مختلف همچون هیجان یا خشم در انسان میباشند.
جالب است بدانید که ترکیب یک رنگ گرم با رنگ سرد، رنگی را حاصل میشود که هم آرامبخش و هم مهیج است. ارغوانی، سوسنی، بنفش و غیره از جمله این رنگ ها میباشند.
رنگ های خنثی (قهوه ای، بژ، شیری، خاکستری، سیاه و سفید) نیز میتوانند در یکی از دسته های سردی و یا گرمی قرار بگیرند. بعضی از انواع سیاه، قهوهای، برنزی، طلایی و بژ رنگ گرم محسوب شده در حالی که سفید، شیری، نقرهای و خاکستری دارای ویژگی رنگ های سردتری میباشند.
رنگ های مشابه چرخه ایتن
از جمله بهترین رنگ ها برای ایجاد استایلی شیک و جذاب، استفاده از رنگ های مشابه چرخه ایتن است. این رنگ ها در دایره ایتن به همدیگر نزدیک تر بوده و به اصطلاح مکمل همدیگر هستند. هارمونی که رنگ های متشابه با همدیگر به وجود میآورند بسیار زیبا است و استفاده از آنها برای رنگ آمیزی طراحی لباس و یا انتخاب لوکیشن عکاسی گزینه بسیار مناسبی است. بواسطه آموزش طراحی لباس میتوانید به راحتی تسلط کاملی از دایره ایتن به دست آورید.
رنگ های فعال و غیر فعال در چرخه
براساس ویژگی گرمی و سردی رنگ ها میتوان آنها را در دسته های فعال و غیر فعال تقسیم کرد. در چرخه ایتن، رنگ هایی فعال هستند که انرژی بیشتری دارند و گرمتر هستند مانند قرمز، نارنجی و … اما رنگ هایی غیر فعال میباشند که به محیط آرامش داده و سردتر هستند.
رنگ های خنثی
رنگ های خنثی رنگ هایی میباشند که از آنها میتوان به عنوان مکمل هر رنگی استفاده کرد. زمانی که رنگ های خنثی در کنار سایر رنگ های چرخه ایتن بکار گرفته میشوند، باعث درخشش و نمایانتر شدن رنگ موردنظر میشوند.
رنگ های مشکی، سفید، برنزی، بژ، شیری، طلایی، قهوهای، نقره ای و خاکستری جزو رنگ های خنثی میباشند. رنگ های خنثی هم دارای رنگ های گرم و سرد هستند که در ادامه توضیح میدهیم.
